जिरायती कापसाचा उत्पादन खर्च.
प्रमाण : १ शेतकरी १० एकर कापसाची शेती.
उत्पादनखर्च १० एकर कापूस पिकाचा खालील प्रमाणे:
अ] भांडवली खर्च :
१) शेती औजारे-खरेदी/दुरुस्ती : २०,०००.००
२) बैल जोडी : ८०,०००.००
३) बैलांसाठी गोठा : १,००,०००.००
४) साठवणूक शेड : १,००,०००.००
-----------------------------------------------
अ] एकूण भांडवली खर्च : ३,००,०००.००
-----------------------------------------------
ब] चालू खर्च (खेळता भांडवली खर्च)
१) शेण खत : १,२०,००० रु
२) नांगरट करणे : ८,००० रु
३) ढेकळे फ़ोडणे, सपाटीकरण : ४,००० रु.
४) काडीकचरा वेचणे : ८,००० रु.
५) बियाणे : १८,६०० रु.
६) लागवड खर्च : ८,००० रु.
७) खांडण्या भरणे : २,००० रु.
८) निंदणी/खुरपणी खर्च (दोन वेळा) : १५,००० रु.
९) रासायणीक खत मात्रा २४,००० रु.
१०) रासायणीक खत मात्रा-मजूरी खर्च : ८,००० रु.
११) सुक्ष्म अन्नद्रव्य : ७,००० रु.
१२) किटकनाशके : ३०,००० रु.
१३) फ़वारणी मजूरी : ६,००० रु.
१४) कापूस वेचणी (६० क्विंटल) : ५२,००० रु.
१५) वाहतूक/विक्री खर्च : ५,००० रु.
१६) बैलाची ढेप/पेंड : ३,००० रु.
१७) बांधबंदिस्ती/सपाटीकरण खर्च : २०,००० रु.
------------------------------------------------------------
ब] एकूण खेळते भांडवली खर्च : ३,३८,०००.००
------------------------------------------------------------
.
१) भांडवली खर्चावरील व्याज : ३२,०००.००
२) चालु गुंतवणुकीवरील व्याज : ५,०००.००
३) भांडवली साहित्यावरील घसारा : ३२,०००.००
-------------------------------------------------------------
क] एकूण उत्पादन खर्च १+२+३ : ९४,०००.००
-------------------------------------------------------------
अ] भांडवली खर्चावरील व्याज आणि घसारा : ६६,०००.००
ब] एकूण खेळते भांडवली खर्च : ३,३८,६००.००
क] एकूण उत्पादन खर्च १+२+३ ९४,०००.००
--------------------------------------------------------------------------------
एकूण उत्पादन खर्च अ+ब+क : ४,९८,६००.००
--------------------------------------------------------------------------------
निष्कर्ष :
१) १० एकरात ६० क्विंटल कापूस पिकविण्याचा खर्च : ४,९८,६००.००
२) १ एकरात ६ क्विंटल कापूस पिकविण्याचा खर्च : ४९,८६०.००
प्रती क्विंटल कापसाचा किमान उत्पादनखर्च : ८३१०.००
टीप :
१) दर चार वर्षांतून एकदा शेतीमध्ये ओला किंवा कोरडा दुष्काळ हमखास पडतच असतो. त्यामुळे उत्पादन खर्च काढताना चार वर्षाचा खर्च तीन वर्षाच्या उत्पादनावर/पीकावर लावणे गरजेचे आहे. अशा तर्‍हेचा निकष औद्योगीक उत्पादनावर लावला जातच असतो. त्या हिशेबाने प्रती क्विंटल कापसाचा उत्पादनखर्च १०,४००/- रुपयावर जातो.
२) खर्चामध्ये किरकोळ खर्च, बैलांचा चारा, बैलांचा व पीकाचा इंन्शुरन्स धरला तर प्रती क्विंटल कापसाचा उत्पादनखर्च ११,५००/- रुपयावर जातो.
३) दुष्काळामुळे, महापुरामुळे किंवा अवर्षणामुळे होणारी हानी तसेच माकड, डुक्कर व वन्य श्वापदापासून होणारे नुकसान हिशेबात धरल्यास प्रती क्विंटल कापसाचा उत्पादनखर्च १३०००/- रुपयावर जातो.
वरिलप्रमाणे मी काढलेला जिरायती कापसाच्या शेतीचा उत्पादनखर्च निर्दोष आहे,असे म्हणता येणार नाही. पण जाणकारांनी यावर चर्चा केल्यास, तृटी निदर्शनास आणल्यास यात बरीच सुधारणा करता येईल.
उत्पादनखर्च काढतांना मी गृहित धरलेल्या काही मुद्द्यांचे स्पष्टीकरण असे.
१) १ शेतकरी व १ बैलजोडी १० एकर कापसाची शेती करु शकतो, असे गृहित धरले आहे.
२) सर्व भांडवली खर्च १० वर्षासाठी गृहित धरला आहे. व्याज १० टक्के गृहीत धरले आहे.
३) सर्व भांडवली सामुग्रीचे सरासरी आयुष्य १० वर्षे गृहीत धरुन त्यावर १० टक्के घसारा गृहीत धरला अहे.
४) शेण खत, नांगरट, बियाणे, रासायनीक खते, किटकनाशके, सुक्ष्मखते आणि फवारणी यांच्या मात्रा कृषि विद्यापीठे यांच्या शिफारशीवर आधारीत आहेत किंवा त्यापेक्षा कमी खर्च हिशेबात धरला आहे.
५) शेत जमीनीची किंमत आणि त्या भांडवली गुंतवणुकीवरील व्याज हिशेबात धरलेले नाही. त्यामुळे वडिलोपार्जीत शेतजमीन ज्यांच्याकडे नाही, त्यांनी शेतजमीन खरेदी करून कापसाची शेती करायची म्हटले तर उत्पादन खर्च आणखी वाढेल.
६) कपाशीच्या दुबारपेरणीचे संकट निर्माण झाल्यास त्यापोटी वाढणारा बियाणाचा खर्च हिशेबात धरलेला नाही.
७) शेतमजुरीचा दर २००/- रू. धरलेला आहे.
- गंगाधर मुटे
--------------------------------------------------------------
=========================================
0 प्रतिसाद:
Post a Comment
माझे विचार
आपणास आवडले तरी
आणि नाही आवडले तरीही
प्रतिक्रिया अवश्य द्या...
आपले विचार माझ्यासाठी महत्वाचे आहेत.